Fransızcadan İlginç Kelimeler

Flâneur

Ölümsüz Fransız şair Charles Baudelaire’in eserlerinde vücut bulan flâneur kelimesi, şehirde bir yere varma, yetişme kaygısı olmaksızın aylak aylak gezen, bununla birlikte çevresinde olup biteni gözlemleyerek yorumlayan bir nevi şehir kaşifini tasvir ediyor. Aylak olması ise berduş veya serseri olduğu anlamına kesinlikle gelmiyor, aksine bu kişi centilmen ile sanatçı karışımı bir erkeği resmediyor. Daha iyi anlamak için 19. Yüzyıl Paris’inin sokaklarını hayal edin, şık giyimli, düşüncelere dalmış kaldırımları arşınlayan yalnız bir beyefendi canlandırın kafanızda.

Aigrefin

Fransızcada zayıf ve çelimsiz, çukur yanaklı, dişleri dökülmüş, yüzüne bakmaktan çekineceğiniz kadar tiksindirici bir görünüşe sahip ve ilk fırsatta sizi dolandırıp kazıklayacak son derece güvenilmez biri anlamına geliyor. Dilimizde, hinoğlu hin, dalavereci, üç kağıtçı gibi sıfatlar bu kelimenin anlamının ancak bir kısmını karşılıyor çünkü hem karakter hem fiziksel özellik olarak böyle birinin tanımını yapan bir kelime ne Türkçede ne başka bir dilde yok!

Dépaysement

Hiç bilinmeyen yerlerde yönünü kaybetmiş olmak, nereye gideceğini bilememek, soyut olarak ise arada kalmışlık, değişik bir ortama ayak uyduramayıp şaşkınlığa uğramak, yabancılık hissetme gibi anlamlara da geliyor. Aslında her dilin edebiyatında çok işlenen temalar fakat hiçbirinde Fransızcada olduğu kadar keskin ve kapsamlı bir tarifte bir araya getiren bir kelime olduğunu sanmıyoruz.

Gourgandine

Güzel ve çekici fakat biraz aptal bir kız diye çevirmeyi deneyebilirdik; fakat Fransızca sonsuz hazinelerle dolu bir dil, Gourgandine kelimesi aynı zamanda taşrada, kadınların taktığı bir çeşit korseye verilen isimdi, mecazı mürsel de burada saklı zaten! Taşralı, fiziksel olarak alımlı fakat kafası çalışmayan, cahil köylü kızı tiplemesini betimlemek için Fransızcada tek kelime yeterli!

Mitonner

Mutfak kültürü bu kadar zengin bir ülkenin dilinin gastronomi terimleri alanında da zengin olmasına şaşırmamak lazım: Mitonner fiili yemek pişirmekten çok daha fazlasını ifade ediyor. Mutfakta keyifle vakit geçirmek, bir yemeği aşkla, kendinden bir şeyler katarak hazırlamak, başkalarını memnun etmek için değil kendini tatmin etmek için yemek yapmak gibi anlamlar içeriyor. Çeviriyle anlatılabilir olmaktan çok yaşanarak tadılacak bir duygu.